Anevrizmal kemik kisti, kemik dokusunda ortaya çıkan bir kistik lezyondur. Bu durum genellikle çocuklar ve genç yetişkinler arasında görülse de her yaşta ortaya çıkabilir. Anevrizmal kemik kisti, genellikle kemiklerin epifiz bölgesinde, özellikle femur, tibia, humerus ve pelvis gibi büyük kemiklerin uç kısımlarında bulunur. Nadiren omurga, el veya ayak kemiklerinde de görülebilir.
ANEVRİZMAL KEMİK KİSTİ NEDİR?
Anevrizmal kemik kisti, kemik dokusunda bulunan bir lezyondur. Bu durum, kemiklerin içerisindeki kistik yapıların oluştuğu bir hastalık olan anevrizmal kemik kisti (AKK) olarak da adlandırılır. AKK’lar genellikle çocuklar ve genç yetişkinler arasında görülür, ancak her yaşta ortaya çıkabilir.
Anevrizmal kemik kistleri genellikle kemiklerin epifiz adı verilen uç kısmında bulunur. En sık görüldüğü yerler arasında femur (uyluk kemiği), tibia (kaval kemiği), humerus (kol kemiği) ve pelvis (leğen kemiği) yer alır. Nadiren omurga, el veya ayak kemiklerinde de görülebilir.
Anevrizmal kemik kistleri genellikle ağrıya, şişmeye ve kemik zayıflığına neden olurlar. Birçok vakada, bu kistler rastgele fark edilirken, bazı durumlarda kemik kırığı ile sonuçlanabilirler. AKK’lar genellikle iyi huyludur, yavaş büyürler ve çoğu durumda tedavi gerektirmezler. Bununla birlikte, kist büyüdüğünde veya semptomlara neden olduğunda tedavi düşünülebilir.
Anevrizmal kemik kistleri tedavi edilmesi gereken semptomlara veya komplikasyonlara neden oluyorsa, tedavi seçenekleri arasında şunlar bulunabilir:
Kist boşaltma: Kist içerisindeki sıvı çekilebilir ve kist boşaltılabilir.
Kistin çıkarılması: Kist cerrahi olarak çıkarılabilir.
Kistin doldurulması: Kist içerisine özel bir madde enjekte edilerek boşaltılması ve doldurulması sağlanabilir. Bu, kistin tekrar büyümesini önleyebilir.
Tedavi seçeneği, kistin boyutuna, yerine ve semptomlara bağlı olarak doktorunuz tarafından belirlenecektir. Tedavi genellikle başarılı olur ve birçok kişi semptomsuz bir şekilde iyileşir. Ancak bazı vakalarda kist tekrar büyüyebilir ve tedaviyi gerektirebilir.
ANEVRİZMAL KEMİK KİSTİ NEDEN OLUR?
Anevrizmal kemik kistlerinin tam olarak neden oluştuğu net olarak bilinmemektedir. Ancak araştırmalar, bazı olası etkenleri işaret etmektedir. Aşağıda, anevrizmal kemik kisti oluşumunda rol oynayabilecek potansiyel nedenleri bulabilirsiniz:
Anormal kemik büyümesi: Anevrizmal kemik kistleri, kemik büyümesi ve remodelleme süreçlerindeki anormalliklerle ilişkilendirilebilir. Bu anormallikler, kemik dokusunun normal gelişimini etkileyebilir ve kist oluşumuna yol açabilir.
Damar anomalileri: Bazı teorilere göre, anevrizmal kemik kistleri, kemikteki damar yapısında anormalliklerin bir sonucu olabilir. Kistlerin içindeki kan damarları genişleyebilir ve kistin büyümesine katkıda bulunabilir.
Travma: Kemik travması, anevrizmal kemik kisti oluşumunda tetikleyici bir faktör olabilir. Özellikle kemikteki bir kırık veya yaralanma, kistin oluşumuna zemin hazırlayabilir.
Genetik yatkınlık: Bazı vakalarda, anevrizmal kemik kistleri ailelerde görülme eğilimi gösterir. Bu durum, genetik faktörlerin kistlerin oluşumunda rol oynayabileceğini düşündürebilir.
ANEVRİZMAL KEMİK KİSTİ BELİRTİLERİ NELER?
Anevrizmal kemik kisti belirtileri, kistin büyüklüğüne, yerine ve etkilediği kemik dokusuna bağlı olarak değişebilir. Bazı vakalarda, anevrizmal kemik kistleri asemptomatik olabilir ve rastlantısal olarak tespit edilebilir. Ancak belirtiler ortaya çıktığında aşağıdakilerden bazıları gözlemlenebilir:
Ağrı: Anevrizmal kemik kistleri, çoğu vakada ağrıya neden olabilir. Ağrı genellikle etkilenen kemik bölgesinde hissedilir ve sürekli veya aralıklı olabilir. Kist büyüdükçe veya basınç uyguladıkça ağrı artabilir.
Şişlik: Kistin büyümesiyle birlikte etkilenen bölgede şişlik ortaya çıkabilir. Şişlik, kemik üzerinde yumuşak bir şişlik veya tümsek olarak hissedilebilir.
Kırık riski: Anevrizmal kemik kistleri, kemik dokusunun zayıflamasına neden olabilir. Bu durum, kemik kırığı riskini artırabilir, özellikle kistin bulunduğu bölgede travma veya stres uygulandığında.
Kısıtlı hareket: Kistin büyüklüğüne bağlı olarak, eklem hareketinde kısıtlama veya ağırlık hissi oluşabilir. Özellikle büyük eklemlerde kistler bulunuyorsa, hareket etmek zorlaşabilir.
Nadir durumlarda sinir sıkışması: Anevrizmal kemik kistleri sinirler üzerinde baskı oluşturabilir. Bu durumda sinir sıkışması belirtileri ortaya çıkabilir, örneğin uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük veya hareket kaybı gibi.
ANEVRİZMAL KEMİK KİSTİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Anevrizmal kemik kisti tedavisi, kistin büyüklüğüne, semptomlara, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Küçük boyuttaki ve asemptomatik anevrizmal kemik kistleri genellikle tedavi gerektirmez ve düzenli takip altında bırakılır. Bununla birlikte, semptomlar mevcutsa veya kist büyüklüğü artıyorsa, tedavi seçenekleri arasında şunlar bulunabilir:
Kist boşaltma: Bu yöntemde, kist içerisindeki sıvı bir iğne aracılığıyla boşaltılır (aspirasyon) ve bir kortikosteroid enjekte edilebilir. Bu işlem, ağrıyı hafifletebilir ve kistin büyümesini durdurabilir. Ancak, kistin tekrar oluşma riski vardır.
Kistin çıkarılması: Anevrizmal kemik kisti cerrahi olarak çıkarılabilir. Cerrahi seçenek, kistin büyük olduğu, semptomlara neden olduğu veya kırık riskini artırdığı durumlarda tercih edilebilir. Operasyon sırasında kist tamamen çıkarılır ve boşalan alana genellikle kemik grefti yerleştirilir.
Kistin doldurulması: Bu yöntemde, kist içerisine bir dolgu maddesi enjekte edilerek kist boşaltılır ve doldurulur. Bu işlem, kistin tekrar büyümesini önleyebilir. Genellikle akrilik veya kalsiyum hidroksiapatit gibi kemik benzeri bir dolgu maddesi kullanılır.
Tedavi seçeneği, hastanın özelliklerine ve kistin özelliklerine bağlı olarak doktor tarafından belirlenir. Ayrıca, kistin olduğu bölgede kemik zayıflığına veya kırık riskine neden olabilecek durumlar söz konusuysa, tedaviye ek olarak kemik güçlendirme yöntemleri de kullanılabilir.
Tedavi sonrasında, düzenli takip kontrolleri önemlidir. Böylece kistin büyümesi veya tekrarlaması hızlı bir şekilde tespit edilebilir. Doktorunuz, tedavi planı ve takip süreci hakkında size daha fazla bilgi verecektir.
