Yıldırımla gayret eden dünyanın birinci dron sistemi

Japonya merkezli Nippon Telegraph and Telephone Corporation (NTT), yıldırım tehlikesine karşı geliştirilen dünyanın birinci insansız hava aracı (İHA) tabanlı yönlendirme ve tetikleme sistemini tanıttı. Yapılan açıklamaya nazaran bu çığır açıcı teknoloji, yıldırımı önlemek yerine onu inançlı bir formda yönlendirmeyi ve altyapılardan uzaklaştırmayı hedefliyor. NTT’nin geliştirdiği bu sistem, yapılan başarılı saha testlerinin akabinde kent merkezlerinde ve kritik altyapılarda kollayıcı bir ağ olarak konuşlandırılabilir.

Her yıl büyük ziyanlara neden oluyor

NTT’nin paylaştığı datalara nazaran Japonya’da yıldırım kaynaklı hasarın yıllık maliyeti 100 ila 200 milyar Yen ortasında değişiyor; bu da yaklaşık 1.4 milyar dolara denk geliyor. Üstelik sadece maddi kayıplar değil, yıldırım çarpması sonucu yaşanan can kayıpları ve yaralanmalar da değerli bir sorun olarak öne çıkıyor. Klasik paratonerlerin yetersiz kapsama alanı ve birtakım yapılara monte edilmesinin zorluğu (örneğin rüzgar türbinleri) bu yeni sistemin geliştirilmesine önayak olduğu belirtiliyor.

NTT’nin gerçekleştirdiği deneysel sistem, yerden yapılan elektriksel alan gözlemleriyle yıldırım riski olan bölgeleri tespit ediyor. Bu bölgelerde risk artışı gözlendiğinde ise özel olarak tasarlanmış bir dron havalanıyor. 13 Aralık 2024’te gerçekleştirilen test uçuşunda, yere bağlı bir kabloya sahip olan dron 300 metre yüksekliğe çıkarak yıldırımı “çekmeyi” başardı.

Hedef, enerjiyi depolamak

NTT, bu uçuşta devasa bir elektriksel boşalmanın gözlemlendiğini ve yıldırımın direkt drona çarptığını belirtti. Enteresan olan, yıldırıma karşın dronun uçmaya devam edebilmesi oldu. Bu, dronun özel bir kafesle korunması sayesinde mümkün hale geldi. Şirket, test öncesinde dronların 150.000 Amper’e kadar elektriksel boşalmalara sağlam olduğunu laboratuvar ortamında test etmişti.

NTT, bu teknolojiyi yalnızca yıldırımı yönlendirmekle sonlu tutmak istemiyor. Önümüzdeki devirde yıldırımın nerede çarpacağını daha isabetli varsayım edebilmek için çalışmalar yürütülecek. Ayrıyeten, yönlendirilen yıldırım gücünün güvenli bir halde depolanması için de araştırmalar başlatılması planlanıyor.