Güneş Sistemi’nin en farklı uydularından biri olan Satürn’ün en büyük uydusu Titan, yüzeyinde sıvı bulunduran Dünya dışındaki tek gök cismi olarak bilim dünyasını yıllardır büyülüyor. Lakin yeni bir araştırma, bu gizemli uyduda eksik bir jeolojik yapıya dikkat çekiyor: Deltalar. Sıvı var, delta yok
Yürütülen çalışma, Titan’da nehirler ve sıvı metan denizleri olmasına karşın, Dünya’da sıkça karşılaşılan deltaların bu uyduda neredeyse hiç bulunmadığını ortaya koydu. Çalışmanın lideri Brown Üniversitesi’nden Doç. Dr. Sam Birch, bu mevzu hakkında “Nehirleriniz ve tortullarınız varsa, deltalarınız olacağını kabul ediyoruz. Lakin Titan tuhaf. Anladığımızı sandığımız süreçleri incelemek için bir oyun alanı” dedi.
Deltalar, yalnızca suyun akış yolu değil; tıpkı vakitte bir gezegenin ya da uydunun jeolojik ve iklimsel tarihine dair ipuçları barındıran tortu birikim alanlarıdır. Titan’daki eksik delta yapıları, bilim insanlarının uydunun iklimsel geçmişini ve muhtemel tektonik faaliyetlerini anlamasını zorlaştırıyor. Üstelik bu yapılar, geçmişte mikrobiyal ömür izleri barındırabileceğinden, astrobiyolojik açıdan da kritik kıymete sahip.
Cassini görüyor lakin anlamıyor
NASA’nın Cassini uzay aracı, Titan’ın kalın atmosferinin altını radar görüntüleme teknolojisiyle inceleyerek yüzeyde sıvı metan gölleri ve ırmakları belgeledi. Fakat Cassini’nin kullandığı sentetik açıklıklı radar (SAR), sıvı metanı saydam olarak gördüğünden kıyı çizgilerini net biçimde ayırt etmekte zorlanıyor. Bu sorunu aşmak isteyen takım, Dünya üzerindeki bilinen görünümleri Titan’ın şartlarına uyarlayan bilgisayar modelleri geliştirdi. Bu modeller sayesinde Titan’daki radar imajlarıyla daha gerçek karşılaştırmalar yapılabiliyor. Dünya’daki ırmak deltasına sahip bölgelerin bu modelle net bir halde tespit edildiği, lakin Titan’ın radar imajlarında benzer yapıların bulunmadığı görüldü. Yapılan ayrıntılı tahliller, Titan’ın göl ve denizlerinde alışılmadık yapılar olduğunu da ortaya koydu. Birtakım kıyılar, kökeni bilinmeyen derin çukurlar içeriyor. Ayrıyeten, deniz tabanlarını kesen derin kanalların nasıl oluştuğu da şimdi açıklanabilmiş değil.
YORUM