Rakipleri güçlenen borsada dalga durulmuyor
Birol BOZKURT
Borsa İstanbul yılın son haftasına sert kayıplarla başladı. Geçen hafta Gübre Fabrikaları’nın bedelsiz sermaye artırım başvurusunun Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK) tarafından reddedilmesi ile başlayan satış dalgası bu hafta da devam ediyor.
Gübre Fabrikaları’nda 18 Aralık’tan bu yana yaşanan yüzde 50’ye yakın düşüş endeksi aşağı çekerken uzmanlar, mevduat faizinde yaşanan yükselmeyle birlikte borsaya ilginin azalmasını ve yatırımcının daha az riskli enstrümanlara yönelmesini de düşüşe neden olarak gösteriyor. Ayrıca yurtdışı piyasalarda bazı borsaların Noel tatili nedeniyle kapalı olmasının da likiditeyi azalttığına işaret ederek “Yabancı yatırımcının eksikliği de hissediliyor” yorumunu yaptı.
2023 yılının son günlerinde yaşanan sert kayıplar, yatırımcıları endişelendirirken özellikle son günlerde yaşanan fiyat hareketleri ve düşüşler sonrası uzmanlar küçük yatırımcıları dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. 2022’yi yüzde 200’e yakın değer kazancıyla kapatan Borsa İstanbul aynı başarıyı 2023 yılında gösteremedi. Ekim ayının başlarında 8.562 puanla tüm zamanların rekorunu kıran borsa İsrail-Hamas çatışmalarının başlamasıyla değer kaybetmeye başlamıştı.
Yeni rekor denemelerinden uzak olan borsa geçen hafta başlayan düşüşle birlikte yılsonu hedeflerini tutturamayacak gibi görünüyor. Bir ara yüzde 50’lere yaklaşan borsanın bu yıl sağladığı getiri son yaşanan düşüşle birlikte yüzde 31’lere kadar geriledi. Borsada son bir ayda yaşanan düşüş ise yüzde 9’a yaklaşmış durumda. Konuyla ilgili DÜNYA’ya konuşan piyasa uzmanları ve ekonomistler, 2024 yılından umutlu. Uzmanlar gelecek yıl Borsa İstanbul’un 11 bin puanı geçmesini beklerken küçük yatırımcının hisse seçiminde dikkatli davranması gerektiği konusunda uyarıyor.
Yatırım Finansman Menkul Değerler Strateji ve Yatırım Danışmanlığı Bölümü Yönetmeni Vahap Taştan: BİST100’de yüzde 35’lik bir yükseliş potansiyeli var
Yılın son haftasına girerken dışarıda Noel tatili nedeniyle piyasalar kapalı olacak. Fed ve sonrasındaki veri akışından destek alan yurt dışı piyasalarda risk iştahı korunuyor. İçeride son beş haftadır yabancı ilgisi yüksek ve sadece hisse senedi tarafına yaklaşık 1,7 milyar dolar tutarında giriş var.
Diğer taraftan kredili işlemlerdeki büyüklük ve kredi faizleriyle birlikte hisse bazlı hareketler endekste baskı yaratıyor. F/K bazında endeks 6’nın altına geriledi. (2022: 7,09 ve 2021: 8,46) bu da temelde geçmişe göre iskontolu bir fiyatlamaya işaret ediyor. 12 aylık vadede BIST100’de şu anda ortalama hedefler %35’lik bir yükseliş potansiyeli sunmakta.
Bizim model portföyümüzdeki şirketlerde ise ortalama potansiyel getiri beklentimiz %55 oranında. 12 aylık finansallarla birlikte şirket karları ve 2024 beklentileriyle birlikte endeks ve model portföyler şekillenebilir. BİST100’de teknik olarak 7300-7380 bölgesinin kuvvetli destek olabileceğini düşünüyoruz fakat bu bölge altı riskli görülmekte. Yükselişin hacimli olmasını tercih ederiz. Yabancı ilgisi de hacimli bir yükselişe katkı sağlayacak olursa tepki alımları görebiliriz. 7500-7580’in aşılması BIST100’de grafiği rahatlatabilir.
Geçen yıl 486 bin 149’a indi. rakipsizdi…
Borsanın bu yıl beklentileri tam anlamıyla karşılayamamış olmasında geçen sene olduğu gibi tek başına rakipsiz bir yatırım aracı olmamasının payı büyük. Bu yılın ikinci yarısından itibaren Merkez Bankası faizleri hızlı bir şekilde yüzde 8,50’den yüzde 42,50’ye çıkardı. Bununla beraber TL mevduat faizlerinin yüzde 50’leri aşması yatırımcı ilgisini mevduat tarafına çekerken, jeopolitik riskler ve risk algısının yükselmesi ayrıca son dönemde halka arzlarda rüzgârın tersine dönmesi yatırımcı ilgisini diğer kanallara yönelmesine yol açtı.
Ata Yatırım Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş: Gübre Fabrikaları haberi borsada baskı yarattı
Ata Yatırım Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş: Borsa’da özellikle geçen hafta yaşanan düşüş hem BIST-30 hem BIST-100 Endeksinde yer alan Gübre Fabrikaları (GUBRF) hissesindeki sert düşüşlerden kaynaklanmış olabilir. Öte yandan, faizlerin yüksek seyretmesi ve kredi maliyetlerinin artmış olması da ister istemez borsa üzerinde baskı yaratmaya devam etmektedir.
18 Aralık’ta Gübre Fabrikaları’nın gönderdiği açıklamada %300 bedelsiz sermaye artırımı taleplerinin SPK tarafından reddedildiğini ve gerekçe olarak da “şirketin bağımsız denetim raporundaki sınırlı olumlu görüşe dayanak olan ve bağlı ortaklıkları Razi Petrochemical Co.’nun taraf olduğu davaya ilişkin olarak karşılık ayrılıp ayrılmayacağının konsolide finansal tablolarında yarattığı belirsizlik nedeniyle, olmayan kaynaktan sermaye artırımına yol açma riski ve muhasebenin ihtiyatlılık ilkesi de dikkate alındığını” göstermesinin ardından hisse bugün de dahil olmak üzere 6 gün taban yaptı.
Bu hissenin BIST100’deki oranı %1 civarında olsa da %40 düşüşün endeksteki etkisi de %4’e yakın olmuştur. Gübre Fabrikaları hissesinde yaşanan bu sert düşüşlerin henüz sona ermemiş olması ve şirketten yeni bir açıklamanın gelmemiş olması, borsada hisse seçimi konusunda ne kadar dikkatli olunması gerektiğini bir kez daha hatırlatmıştır. Önümüzdeki günlerde, Gübre Fabrikaları yönetimden gelecek açıklamalar hissenin yönünü bulması açısından belirleyici olacaktır.
Olumlu tarafta ileri dönük olarak beklentilerin şekillenmesi, piyasalar açısından da olumlu algılanacaktır. Önümüzdeki dönemde, sermaye piyasaları ve hisse senedi piyasası ekonominin can suyu olmaya devam edecektir. Önümüzdeki döneme ilişkin makro güven artırıcı tedbirler alınmaya devam ediyor.
Enflasyonla mücadele programının çalıştığına ilişkin beklentilerin Nisan ayından itibaren daha belirgin hale gelmesiyle birlikte, borsadaki yukarı hareketin ivme kazanarak devam edeceğini düşünüyoruz. 12 Aylık BIST-100 Endeks hedefimiz 11.000 seviyelerinde fakat en beğendiğimiz hisselerde %50-100 aralığında yukarı potansiyeli görüyoruz. Yatırımcıların özellikle ciddi bir araştırma desteği almalarını ve özellikle hisse seçimlerinde dikkatli davranmalarını öneriyoruz.
Endekste 7.650 ve üzeri kapanış önemli
Ekonomist Serdar Pazı: “Endekste, özellikle yabancılarda kurumsal yatırımcının eksikliği devam ediyor. Kredili taşınan büyük pozisyonlarda ek teminat çağrılarının karşılanamaması ile kendini besleyen bir satış döngüsü oluştu.
Son ayların dip seviyesi olan 7.297 düzeyine oldukça yaklaştık, buralarda taban oluşumu gerçekleşiyor denilmesi için 7.650 üzerinde bir kapanış görülmesi gerekiyor. Şu an yaşanan hareket kısa vade nakit sıkışıklığı ile daha çok ilişkilendirilebilir, şirketlerin finansallarına dair beklentilerdeki bozulmanın etkisinin daha sınırlı olduğunu düşünüyorum. Yabancı yatırımcının geliş hızı içeride beklenildiği kadar ya da satın alındığı kadar hızlı olmayabilir.”
Küçük yatırımcıya uyarı
Ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş Borsa İstanbul’da yaşanan düşüşler sonrası “Twitter’da bir sürü borsa hesabı var. Çıkarları var. Kendileri maldalar. Kimse satmasın. Malları yükselsin istiyorlar. Bu vicdani açıdan sorunlu bir durum. 8 milyon tane ufacık yatırımcıyı borsaya çektiniz. Aldırdınız sonra panikle aşağıdan sattırdınız. Zarar etti insanlar.
Yazık değil mi?” ifadelerini kullandı. Bu arada Borsadaki yatırımcı sayısında da düşüş yaşanıyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından açıklanan verilere göre pay senedi yatırımcı sayısı 22 Aralık ile sona eren haftada bir önceki haftaya göre 87 bin 327 kişi azaldı. Böylece pay senedi yatırımcı sayısı 8 milyon 573 bin 476’dan 8 milyon 486 bin 149’a indi.
A1 Capital Yatırım – Genel Müdür Yardımcısı Baki Atılal: İlginin düşmesi en büyük sorun
Bir süredir keyifsiz bir realizasyon yaşayan borsa, faizlerin yükselmesiyle emeklilik fonlarından çıkan paraların (hisseden çıkıp sabit getirili ya da altın tarafına yönelim) etkisiyle negatif dönem yaşıyor. Ayrıca son dönemde vadeli piyasalardaki sert düşüşle teminatları tamamlamak ve burayakaynak yaratmak için hisse satışları da eklendiğini görmekteyiz.
Bedelsiz potansiyeli taşıyan hisselerde başlayan ve halka arz hisselerine sonra da genele yayılan düşüş içindeyiz. Hisse fiyatlarının beklenmedik seviyelere gelmesine rağmen yatırımcı ilgisinin de olmaması bu sürecin devam etmesine neden olmakta.
Kötü senaryolarda 7100- 7050 bandına geri çekilme ve buradan tepki, iyi senaryo da 7300’lerden tepki ve 7600 -7650 seviyelerinde bir yılsonu kapanışı görebiliriz. 2024 ana planda bir değişiklik yok ama fiyatların bu derece gerilemesi ve yatırımcı ilgisinin azalması şu andaki en büyük sorunumuz.
